مقصود این استاندارد بین المللی، توانمند سازی سازمانها برای ایجاد سیستمها و فرایندهای ضروری برای بهبود عملکرد انرژی شامل کارآیی، استفاده و مصرف انرژی است. اجرای این استاندارد به کاهش انتشار گاز گلخانهای، هزینه انرژی و سایر پیامدهای مرتبط با محیط زیست از طریق مدیریت نظاممند انرژی منجر میشود. این استاندارد بین المللی برای تمامی سازمانها از هر نوع و اندازه بدون توجه به شرایط جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی آنان قابل اجرا است . اجرای موفق این استاندارد به تعهد تمامی سطوح و جایگاه های سازمان به ویژه مدیریت ارشد بستگی دارد.
امروزه بحث مدیریت انرژی،صرفه جویی در مصرف انرژی و جلوگیری از هدر رفت انرژیهای طبیعی یک امر ضروری است. از طرفی فکر نسلهای اینده و از طرف دیگر هزینههای بسیار بالای انرژی از پارامترهای تاثیرگذار بر تفکر مبتنی بر مدیریت انرژی است. سازمان جهانی استاندارد در سال 2011 اقدام به انتشار ایزو 50001 سیستم مدیریت انرژی نمود. این استاندارد دارای 4 بند میباشد.
از اساسیترین فعالیتهایی که در راستای پیاده سازی این مدل بین المللی انجام میگردد، در ابتدا مبحث بازنگری انرژی است. باید توجه داشت داشت که بازنگری انرژی میبایست اطلاعات واقعی و مناسبی را در اختیار قرار دهد وگرنه کشف خط مبنای انرژی، و همچنین ارزیابی عملکرد انرژی ممکن است با خطا روبرو شود. خط مبنا نیز بسیار پارامتر مهمی است. میبایست خط مبنا از دورهی زمانی مناسب و واقع بینانه انتخاب شود.
باید توجه داشت که سیستم مدیریت انرژی استانداردی تخصصی است که به فرض اینکه یک مجموعه در حوزه مدیریت انرژی فعالیت دارد نمیتواند سیستم مدیریت انرژی را پیاده سازی نماید. در حقیقت سیستم مدیریت انرژی ایزو 50001 دارای المانهای سیستمی بسیاری است که فرد می بایست حتما با این استاندارد و تفکر سیستمی آشنا باشد.
هدف از این استاندارد توانمندسازی سازمانها به استقرار سیستمها و فرایندهای لازم برای بهبود عملکرد انرژی شامل کارایی، بهره برداری و مصرف انرژی است. پیاده سازی این استاندارد بین المللی جهت کاهش تصاعد گازهای گلخانهای و دیگر پیامدهای زیست محیطی و کاهش هزینه انرژی از طریق مدیریت سیستماتیک انرژی در نظر گرفته شده است. این استاندارد بین المللی برای تمام انواع سازمانها در اندازههای مختلف صرفنظر از شرایط جغرافیایی ، فرهنگی یا اجتماعی قابل کاربرداست. پیاده سازی موفق به تعهد کلیه سطوح و بخشهای سازمان و خصوصا مدیریت ارشد بستگی دارد. این استاندارد بین المللی الزامات یک سیستم مدیریت انرژی (EnMS) را تشریح میکند که بر مبنای آنها سازمان قادر به استقرار و پیادهسازی خط مشی انرژی، استقرار اهداف کلان و خرد و برنامههای اجرایی است که الزامات قانونی و اطلاعات مربوط به بهره برداری انرژی بارز را زیر نظر میگیرد. سیستم مدیریت انرژی سازمان را قادر میسازد به تعهدات خط مشی خود دست یابد برای بهبود عملکرد انرژی اقدامات لازم را به کار گیرد و انطباق سیستم را با الزامات این استاندارد بین المللی نشان دهد.
سیستم مدیریت انرژی ISO 50001 توسط کمیته پروژه ISO /PC 242 مدیریت انرژی ، تهیه شده است و در سال 2011 از سوی سازمان بین المللی استاندارد سازی ISO انتشار یافته است.
فوایدی که به دنبال استفاده از ایزو 50001 به دست میآید عبارتند از:
- کاهش هزینههای مالی در مصرف انرژی
- افزایش کارآیی مصرف انرژی در فرایندهای سازمان
- ایجاد فرهنگ اصلاح الگوی مصرف برای استفاده صحیح از انرژی
- ایجاد راهکارهای جدید برای استفاده بهینه از انرژی
- کنترل و استاندارد سازی در انرژی از دیدگاه مصرف و تولید